توسط : قطعی‌های گسترده برق، به‌خصوص در زمان اوج مصرف، نه تنها روی خدمات عمومی و زندگی روزمره تأثیر می‌گذارد، بلکه باعث افت کیفیت اینترنت، کاهش سرعت، و حتی قطعی‌های موقتی می‌شود. این موضوع چند دلیل فنی و زیرساختی دارد که در ادامه بررسی می‌کنیم.
۱. تأثیر قطعی برق بر تجهیزات شبکه و مخابرات
الف) خاموش شدن یا اختلال در عملکرد دکل‌های مخابراتی
– دکل‌های BTS (آنتن‌های مخابراتی موبایل) معمولاً دارای باتری پشتیبان یا ژنراتور هستند، اما در صورت تداوم قطعی برق، این منابع نیز تخلیه می‌شوند. در نتیجه، پوشش شبکه ضعیف شده و باعث کاهش کیفیت اینترنت موبایل می‌شود.
ب) تأثیر روی مراکز داده (Data Centers) و ISPها
– شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنت (ISPها) معمولاً از دیتاسنترهای بزرگ استفاده می‌کنند که دارای UPS و ژنراتور هستند، اما در صورت طولانی شدن قطعی برق، این تجهیزات هم ممکن است دچار افت عملکرد شوند.
۲. افزایش بار روی شبکه در زمان قطعی برق
الف) افزایش تعداد کاربران متصل به اینترنت موبایل
– با قطع شدن برق، بسیاری از کاربران WiFi را از دست می‌دهند و به شبکه اینترنت موبایل (4G/5G) متصل می‌شوند. این افزایش ناگهانی کاربران باعث افزایش بار روی آنتن‌های موبایل شده و سرعت کاهش می‌یابد.
ب) افت کیفیت ارتباطات فیبر نوری و ADSL
– بسیاری از مراکز توزیع اینترنت (DSLAMها و OLTهای فیبر نوری) نیاز به برق پایدار دارند و در صورت قطعی برق طولانی، برخی از آن‌ها از کار می‌افتند.
۳. چرا با تمام شدن برق دکل، اینترنت کاملاً قطع نمی‌شود؟
برخلاف تصور رایج، قطع شدن برق دکل‌ها به این معنی نیست که اینترنت بلافاصله از بین می‌رود. این اتفاق به چند دلیل رخ می‌دهد:
✅ وجود دکل‌های جایگزین (Handover بین آنتن‌ها):
– در شهرهای بزرگ، اگر یک دکل خاموش شود، کاربران می‌توانند به دکل‌های دیگر در نزدیکی خود متصل شوند، البته با کیفیت پایین‌تر.
✅ لینک‌های اصلی شبکه موبایل از طریق فیبر نوری فعال می‌مانند:
– اگر شبکه فیبر نوری همچنان کار کند، برخی از ارتباطات اینترنتی باقی می‌مانند، حتی اگر چند دکل خاموش شوند.
✅ تجهیزات اضطراری در برخی دکل‌های کلیدی:
– بعضی از دکل‌های مخابراتی و مراکز داده، ژنراتورهای قوی‌تری دارند که می‌توانند برای چند ساعت برق تأمین کنند.
✅ تاخیر در خاموش شدن کامل دکل‌ها:
– وقتی باتری دکل تمام شود، خاموشی ممکن است به‌صورت تدریجی رخ دهد، نه به‌طور ناگهانی. این امر باعث می‌شود اینترنت برای مدت کوتاهی همچنان در دسترس باشد.
۴. تأثیر قطعی برق بر اینترنت ثابت و خانگی
الف) از کار افتادن مودم‌های خانگی و روترها
– بیشتر مودم‌های ADSL و VDSL مستقیماً از برق شهری تغذیه می‌کنند و در صورت قطع برق، بدون UPS خاموش می‌شوند.
ب) کاهش توان عملیاتی شبکه‌های مخابراتی
– شرکت‌های مخابراتی و ISPها برای تأمین اینترنت از تجهیزات فعال مثل سوییچ‌ها، روترها و سرورها استفاده می‌کنند که به برق پایدار نیاز دارند. در زمان قطعی برق، بعضی از این تجهیزات به درستی کار نمی‌کنند.
۵. تأثیر ناپایداری برق بر لینک‌های بین‌المللی و داخلی
– در صورت قطعی برق در نقاط استراتژیک مثل دیتاسنترهای اصلی یا گیت‌وی‌های اینترنت بین‌الملل، ممکن است ارتباطات خارجی و داخلی تحت تأثیر قرار بگیرد.
– برخی تجهیزات در زمان قطعی و وصل شدن برق دچار نوسانات ولتاژ می‌شوند که باعث اختلالات بیشتر در شبکه می‌شود.
۶. راهکارهای پیشنهادی برای کاهش اثرات قطعی برق بر اینترنت
✅ افزایش ظرفیت باتری و ژنراتور برای دکل‌های مخابراتی و مراکز داده
✅ استفاده از UPS در مودم‌های شرکتی برای حفظ اتصال اینترنت ثابت
✅ بهینه‌سازی مصرف انرژی در تجهیزات شبکه برای کاهش وابستگی به برق شهری
✅ سرمایه‌گذاری روی زیرساخت‌های پایدارتر مانند فیبر نوری با تجهیزات مقاوم در برابر قطعی برق
قطع شدن برق به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر عملکرد اینترنت تأثیر می‌گذارد. دلیل اصلی این مشکل، کاهش توان عملیاتی تجهیزات شبکه، افزایش بار روی اینترنت موبایل، و از کار افتادن مودم‌ها و سرورهای کلیدی است. با این حال، اینترنت فوراً قطع نمی‌شود، زیرا برخی دکل‌ها همچنان کار می‌کنند، کاربرها به دکل‌های جایگزین متصل می‌شوند، و برخی لینک‌های فیبر نوری همچنان فعال هستند. اما در صورت قطعی برق طولانی و تخلیه کامل باتری‌ها، در نهایت اینترنت موبایل نیز قطع خواهد شد.
